Polak w Brawn GP - Wywiad

Wielkimi zwycięzcami tegorocznego sezonu Formuły 1 są Jenson Button i jego zespół Brawn GP. W tym sukcesie mamy również polski akcent. Za sprawne działanie silników zespołu odpowiada Polak - Paweł Białota z ExxonMobil.

Jesteś jednym z niewielu Polaków w Formule 1? Dla jakich zespołów pracujesz?

Moją przygodę z F1 rozpocząłem współpracując z Vodafone McLaren Mercedes, a obecnie pracuje dla Brawn GP.

Co wystarczyło zrobić, aby jeszcze niedawno student warszawskiej Politechniki był dzisiaj na torze Formuły 1, wśród techników pracujących dla najlepszych zespołów wyścigowych? Ukończyłem dział Samochodów i Maszyn Roboczych i motoryzacja zawsze była dla mnie pasją. Jednak wówczas nie myślałem, że kiedyś będę miał możliwość współpracować z team'ami F1. W Polsce ten sport nie miał aż tak ogromnej popularności jak to ma miejsce obecnie za sprawą Roberta Kubicy.
F1 to bardzo prestiżowy sport i tylko najlepsze firmy, produkty mogą być jego częścią. Ja miałem to szczęście, że pracuje dla ExxonMobil, który jest partnerem technologicznym Vodafone McLaren Mercedes i dostarcza dla nich specjalnie zaprojektowane paliwo i syntetyczne środki smarne. Jak wygląda Twój weekend na torze? Jakie są twoje obowiązki?

Chociaż pierwsze próby na poszczególnych zawodach rozpoczynają się w piątek - wyjątkiem jest tylko Monaco, gdzie te próby mają miejsce w czwartek - to dla mnie praca zaczyna się w juz środę i trwa aż do późnych godzin w niedziele. Moim głównym zadaniem jest kontrola jakości paliwa i sprawdzanie, czy spełnia ono rygorystyczne wymagania FIA oraz analiza na bieżąco próbek zużytego oleju.Czy mógłbyś powiedzieć jeszcze więcej o pobieraniu próbek oleju podczas wyścigowego weekendu? Czy ma to służyć monitorowaniu sprawności silnika bolidu?

Próbki pobierane są z silnika, przekładni i układu hydraulicznego. Sam osobiście pobieram próbki tylko z silnika, pozostałe pobierane są przez mechaników odpowiedzialnych za te podzespoły, a następnie przekazywane mi do analizy. W ciągu jednego weekendu poddajemy analizie kilkadziesiąt próbek. Celem analizy zużytego oleju jest sprawdzenie jak przebiega zużycie poszczególnych podzespołów. Szczególnie ważne jest monitorowanie silnika. W tym sezonie każdy kierowca ma pulę 8 silników do wykorzystanie, a mamy w sumie 17 wyścigów. Tak więc każdy silnik ma do pokonania spory dystans w ekstremalnych warunkach. Jeżeli zachodzi konieczność wykorzystania dodatkowych jednostek napędowych, wówczas kierowca jest karany przesunięciem o 10 pozycji do tyłu na starcie wyścigu. Dlatego używane są syntetyczne oleje najwyższej jakości, jak Mobil 1, aby jak najbardziej wydłużyć wytrzymałość silników. Jak często wymienia się olej Mobil 1 w bolidzie?

W trakcie każdych zawodów kierowcy używają jeden silnik podczas prób piątkowych i drugi podczas klasyfikacji i wyścigu. Olej generalnie jest wymiany za każdym razem gdy silnik jest montowany w bolidzie. Niemniej po każdej próbie czy kwalifikacjach stosowane są dolewki, aby uzupełnić ubytki oleju.Gdybyśmy porównali silnik bolidu do ludzkiego serca, to czy zgadzasz się, że olej w silniku jest jak krew w naszym organizmie?

W zupełności zgadzam się z tym porównaniem. Ponadto dodałbym, że musi pracować jak krew w organizmie prawdziwego sportowca. Temperatury w silniku dochodzą do 300C, a obroty do 18000 na minutę. Aby sprostać tak ekstremalnym warunkom stosuje się nowatorskie formulacje olejów. Dlatego Formuła 1 jest dla ExxonMobil poligonem doświadczalnym gdzie testuje się nowe technologie. Niektóre rozwiązania zastosowane w F1 trafiają później do produktów Mobil 1, które są dostępne dla każdego zwykłego kierowcy. Tak było np. z technologią przeciwzużyciową SuperSyn zastosowaną między innymi w Mobil 1 New Life 0W-40.Czy olej silnikowy daje dodatkowy zastrzyk energii dla bolidu i czy może zadecydować o wygranej w wyścigu?

Jednym z głównych zadań oleju w silniku jest redukcja tarcia, dzięki czemu silnik obraca się swobodniej, a co za tym idzie lepiej wykorzystana jest energia pochodząca ze spalania paliwa. Tak więc dostarczając wysokiej klasy olej, który maksymalnie będzie redukował tarcie i dodatkowo zapewni wymaganą wytrzymałość silnika, dostarczamy zespołowi cenne ułamki sekundy, które mogą być kluczowe zarówno podczas kwalifikacji jak i w trakcie wyścigu. Jest to szczególnie ważne w obecnym sezonie. Na przykład na torze Spa różnica między pierwszym, a 10-tym kierowcą podczas kwalifikacji była mniejsza niż pół sekundy.

Czy do 10-letniego silnika można wlać olej syntetyczny?

Obecne oleje syntetyczne, jak Mobil 1 New Life 0W-40, mogą być używane praktycznie w każdym samochodzie, zarówno nowym, jak i starym. Oczywiście przy doborze środka smarnego należy kierować się zaleceniami producenta auta i stosować olej o odpowiedniej klasyfikacji lepkościowej i klasie jakościowej. Do aut z dużym przebiegiem możliwą alternatywą mogą być oleje półsyntetyczne.

Wracając do Formuły 1. Czy znasz Roberta Kubicę? Mieliście okazję się poznać?

Oczywiście spotkałem kilkukrotnie Roberta w paddock'u i mieliśmy okazję krótko   porozmawiać. Niestety nie jest to takie łatwe. Kierowcy mają bardzo napięty grafik i w każdej wolnej chwili są oblegani przez dziennikarzy.

Dziękuję.